خانواده درمانی چیست؟
خانواده درمانی اصطلاحی کلی برای تعدادی از رویکردهای درمانی است که به جای جدا کردن افرادی خاص، برای درمان انفرادی، همه خانواده را به عنوان یک کل در درمان شرکت می دهند.
اصل رویکردی که در این نوع درمان وجود دارد این است که خانواده یک واحد عاطفی است و رفتار فردی باید در بافت خانواده درنظر گرفته شود. اگرچه افراد تحت تأثیر خانواده خود هستند اما هر فرد بر کل خانواده خود نیز تأثیر می‌گذارد.
نکته حائز اهمیت این است که در خانواده‌درمانی، هیچ بیماری شناسایی نمی‌شود. بلکه تمرکز روی الگوهای رابطه و نوع ارتباط بین اعضای خانواده است. مثلا وقتی کودکی مشکل رفتاری دارد، یک خانواده درمانگر احتمالاً دشواری‌های کودک را در سیستم خانواده در نظر می‌گیرد نه به عنوان نقص‌هایی که خود کودک دارد.
همانطور که می‌دانید خانواده درمانی انواعی دارد و هر درمانگر مبتنی بر یک اصل کار مشاوره خود را پیش می‌برد. بنابراین برای آشنایی بیشتر شما با انواع درمان‌ها، در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
درمان رفتاری مبتنی بر خانواده
در این نوع درمان، والدین با تغییر رفتار خود سعی می‌کنند الگوی مثبتی در ساختار خانواده ایجاد کنند تا به فرزندانشان کمک کنند در درازمدت رفتار بهتری داشته باشند. یکی از مؤلفه‌های مهم این نوع درمان، آموزش والدین در زمینه مدیریت کودک و مهارت‌های حل مسئله است. جالب است بدانید تحقیقات ثابت کرده که این روش درمانی در زمینه مشکلات چاقی یا اضافه‌وزن در کودکان و همچنین در درمان بی‌اشتهایی عصبی در نوجوانان مؤثر بوده است.
خانواده‌درمانی کارکردی (FFT)
این مدل خانواده‌درمانی یک درمان مبتنی بر خانواده است که برای کمک به جوانان دچار مشکلات رفتاری ایجادشده و ثابت‌شده است که در درمان اختلالات مصرف مواد مخدر در نوجوانان مؤثر است. اهداف خانواده‌درمانی کارکردی: ایجاد انگیزه در نوجوانان و خانواده‌های آن‌ها برای کاهش منفی‌نگری در خانه، ایجاد مهارت در هر یک از اعضای خانواده برای کاهش رفتارهای مشکل‌ساز، برقراری ارتباطات سالم و سبک فرزندپروری مؤثر و مدیریت تعارضارت در بطن خانواده است.
خانواده‌درمانی چند بعدی (MDFT)
خانواده‌درمانی چندبعدی نوعی درمان خانواده‌محور است که به فرد، خانواده و عوامل محیطی مؤثر بر انواع مشکلات رفتاری جوانان می‌پردازد. این روش درمانی مبتنی بر این نظر است که عوامل بسیاری در ایجاد مشکلات رفتاری در نوجوانان تقش دارند و درمان باید همدلانه و دلسوزانه باشد. در خانواده‌درمانی چندبعدی، جوانان مهارت‌های مقابله‌ای، حل مسئله و تصمیم‌گیری را می‌آموزند و خانواده‌ها راه‌های بهبود عملکرد خانواده را یاد می‌گیرند. لازم به ذکر است که بر طبق تحقیقات این نوع از خانواده‌درمانی نیز در درمان اختلالات مصرف مواد در نوجوانان مؤثر واقع شده.
درمان چندسیستمی (MST)
درمان چندسیستمی عبارت است از یک مداخله خانواده محور مبتنی بر شواهد برای جوانانی با رفتارهای ضداجتماعی جدی، بزهکاری و مشکلات مواد مخدر. درمان چندسیستمی این رفتارها را در چارچوب وسیع‌تری ارزیابی می‌کند، از جمله عوامل متعدد اجتماعی-اکولوژیکی مانند تأثیرات فردی، خانوادگی، همسالان، مدرسه و جامعه.
خانواده درمانی بین نسلی
این نوع درمان بر درک اینکه چگونه تأثیرات نسلی بر رفتار فردی و نحوه‌ی عملکرد واحد خانواده تأثیر گذاشته است متمرکز است. این درمان به خانواده‌ها کمک می‌کند تا درک کنند که چگونه الگوهای به دست آمده از نسل‌های قبلی بر خانواده تأثیر می‌گذارد و روش‌های جدید تعامل با فرزندان را بیاموزند.
هر خانواده یک مجموعه منحصر به فرد است که مشکلات خاص و منحصر به فردی نیز دارند. بنابراین نمی‌توان تضمین کرد که ۱۰۰ درصد مشکلات را می‌توان حل کرد اما مسائلی وجود دارد که در بین اکثر خانواده‌ها مشترک است و فقط میزان اثر گذاری‌شان متفاوت است. برخی از این مشکلات را به اختصار بیان می‌کنیم:
- – مشکلات اعتیاد و سوء‌مصرف مواد
- – خیانت و طلاق والدین
- – مشکلات مدیریت خشم
- – اختلالات اشتها
- – اضطراب
- – افسردگی
- – روابط ناکارآمد
- – مسائل و تعارضات والدین
- – اختلالات شخصیت
- – استرس و تروما
با اطلاعاتی که تا اینجا به دست آمده متوجه شدیم که خانواده درمانی می‌تواند برای رسیدگی به تعارضات درون خانواده‌ها مفید باشد، خواه این مشکلات در روابط بین خواهر و برادر باشد یا بین والدین و فرزندان. همچنین می‌تواند برای خانواده‌هایی که با چالش‌های زندگی یا مشکلات مزمن سلامتی که ممکن است یک یا چند عضو خانواده را تحت تأثیر قرار دهند نیز موثر واقع شود.
از ابتدای خلقت انسان، مفهوم خانواده جزء مهم‌ترین مفاهیم بوده است و به جرات می‌توان گفت تمامی مشکلات و حل آن‌ها از دل خانواده است. بنابراین بهتر است چند صباحی که در این دنیا زندگی می‌کنیم، خانواده و خانواده درمانی را در الویت قرار دهیم تا زندگی آرام‌تر و شادتری را تجربه کنیم.
دیدگاهتان را بنویسید